Jak wykonać masaż wędzidełka u noworodków i starszych dzieci? Przedstawiam praktyczne sposoby do pracy w domu dla rodziców i logopedów.
Obserwacje i doświadczenia
W swojej pracy terapeutyczno-logopedycznej spotkałam się z różnymi przypadkami dzieci i dorosłych, u których występowało skrócenie wędzidełka języka, czyli tak zwana ankyloglosja. Rodziło to przeróżnego rodzaju problemy i ograniczenia. Jeśli chodzi o dorosłych, istnieje grupa zawodów niedostępnych. Należą do nich m.in. osoby grające na instrumentach dętych, czy nawet dmuchacz szkła. Skrócone wędzidełko może być powodem nieprawidłowej pracy języka i związanych z nim wad wymowy, zwłaszcza nieprawidłowej wymowy głoski ”R”.
Już w trakcie badań noworodków, podczas oglądania jamy ustnej można stwierdzić wadę anatomiczną. W przypadku wątpliwości, można uczulić matkę aby zwróciła uwagę, czy są trudności z karmieniem i przystawianiem niemowlaka do piersi. Za krótkie wędzidełko bardzo utrudnia maluszkowi funkcjonowanie, powodując jego notoryczny płacz, przerywanie jedzenia, nawet kolki.
Zdaniem logopedy
Często pytacie mnie w komunikatorach internetowych, kiedy wykonywać zabieg frenotomii. Niezmiennie odpowiadam: im szybciej to zrobicie tym lepiej dla dziecka. Jeżeli noworodek ma stwierdzone skrócone wędzidełko, warto wykonać zabieg i spróbować ćwiczyć w domu, poprawiając tym samym ruchomość języka dziecka. Moja ulubiona wykładowczyni na studiach mówiła nam studentom , że wędzidełko „to nie guma od majtek i że nie da się rozciągnąć”. Miała rację. Cytat ten zapamiętałam na całe życie, bo to odważna teza. Sam masaż to wyzwanie dla rodziców i nie należy do łatwych zadań, ale warto spróbować.
Jeśli natomiast istnieją wskazania do wykonania frenotomii, czyli inaczej podcięcia wędzidełka podjęzykowego, nie czekaj tylko działaj! Jako logopeda rekomenduję podcinanie wędzidełka, gdyż przynosi ono najlepsze efekty. Najtrudniejszym jednak wyzwaniem oraz zadaniem będzie wyćwiczenie sprawności języka, poprawnej wymowy aby umożliwić dziecku nauczenie wzorców: od pokarmowych, fizjologicznych do artykulacyjnych.
Dlatego uważam, że frenotomia powinna być wykonywana jak najwcześniej.
Należy pamiętać, że podcięcie wędzidełka zwiększy jego ruchomość, zwłaszcza czubka języka (apex), ale nie zagwarantuje jego natychmiastowej pracy. Potrzebne są intensywne, systematyczne, codzienne ćwiczenia. Tylko to gwarantuje sukces i sprawi, że wędzidełko nie zrośnie się ponownie, a co za tym idzie, nie będzie potrzebne ponowne podcinanie.
Ćwiczenia dla niemowlaka - od czego zacząć?
Przytnij krótko paznokcie, jeśli masz długie. Postaraj się złapać języczek Twojego małego dziecka. Chwytaj go przez gazę, wtedy nie będzie się tak bardzo wyślizgiwał. Powoli, delikatnie wywijaj język do góry. Masuj wędzidełko maleństwa, zaczynając od nasady języka, idąc w kierunku jego czubka. Uśmiechaj się do maleństwa i mów do niego z czułością, aby się nie bało. Cały czas staraj się podnosić język swoim palcem.
Jeśli dziecko zacznie się złościć, odwróć go plecami do siebie. Możesz też wykonywać masaż przed lustrem, wtedy również masz dziecko przed sobą i kontrolujesz swoje ruchy. Jeśli masaż dziecku nie odpowiada, skonsultuj się z logopedą i upewnij, czy aby na pewno dobrze go wykonujesz.
Zapraszam do kontaktu!
Jeśli potrzebujesz konsultacji logopedycznej lub ukierunkowanej terapii stosowanej przy niedokończonym rozwoju mowy – napisz lub zadzwoń. Chętnie służę swoją pomocą zarówno dzieciom, jak i dorosłym.
Ćwiczenia dla starszych dzieci
- Kotek i mleko – Dziecko wysuwa język daleko do przodu, a następnie przesuwa do góry w kierunku nosa i chowa z powrotem do jamy ustnej. Powtarzajcie ćwiczenie wielokrotnie, wykonując szybkie i energiczne ruchy. Ćwiczenie można wykonać przed lustrem.
- Kotek i miseczka – Gdy kotek wypije mleko musi wylizać miseczkę. Daj zatem dziecku do wylizania talerzyk wysmarowany czymś smakowitym. W praktyce stosuję Nutellę, dżemy, miód.
- Lizanie lodów – Chyba nie muszę nikogo namawiać na takie smakowite przysmaki, jak lody. Każdy maluszek je uwielbia i ochoczo ćwiczy ucząc się przez zabawę. Warto wykonać lody domowym sposobem. Dla moich prywatnych dzieci stosowałam sorbety na bazie owoców, które zamrażałam w specjalnych pojemnikach, imitujących lody na patyku o różnych kształtach. Pychotka! Pamiętajcie, aby ruchy języka były wykonywane w różnych kierunkach – do góry, na dół, nawet na bok.
- Oblizywanie warg – Posmaruj swojemu dziecku obie wargi czekoladą, miodem, domowym kremem orzechowym, bitą śmietaną, lub innym smakołykiem, które lubi dziecko i poproś, aby dokładnie oblizało buzię. Oczywiście może się obyć bez smakołyku, ale uwierzcie mi, nie ma to jak dodatkowa motywacja, która działa cuda!
- Dotykanie językiem do nosa i do brody – Zachęć swojego przedszkolaka, aby sięgnął językiem jak najdalej do nosa, wytrzymał chwilkę w tej pozycji, a potem sięgnął niżej, tym razem do brody. Pochwal, nawet jeśli początkowo się nie uda. Nie ma nic gorszego, niż posępna mina mamy więc wykonuj ćwiczenia z radością, tak aby dobry nastrój udzielił się też Twojemu dziecku.
Pomoce logopedyczne
Zastanawiasz się nad kupnem dodatkowych materiałów do samodzielnej pracy z dzieckiem w domu? W ofercie posiadam kilka publikacji, które mogą Cię zainteresować. Napisz lub zadzwoń – zapoznam Cię ze szczegółami oferty.
Poznaj moje publikacje:
Zestaw wyselekcjonowanych pomocy logopedycznych przeznaczonych dla dzieci z Zespołem Downa, z Autyzmem, z Afazją oraz dla dzieci w normie intelektualnej.
Zestaw odpowiednio dobranych ćwiczeń przeznaczonych dla dzieci i dorosłych, chcących poprawić mowę, pamięć, koncentrację, uwagę.
Zestaw praktycznych zadań i ćwiczeń wspomagających naukę mówienia oraz myślenia wraz z omówieniem, przeznaczone dla dzieci z Zespołem Downa, z Autyzmem, z Afazją, Alalią oraz dla dzieci w normie intelektualnej