Udar mózgu i co dalej? Objawy, rozpoznanie, terapia, bezpłatne pomoce logopedyczne

mar 24 2021

Wyłączono

Udar mózgu jest dosyć częstym schorzeniem wśród ludzi. Mogłoby się zdawać, że dotyczy to niemal wszystkich, nie mniej jednak występuje on najczęściej wśród osób powyżej 40 roku życia. Coraz częściej dotyka on osoby obciążone czynnikami ryzyka: nadciśnieniem, migotaniem przedsionków, cukrzycą czy otyłością. W sumie, można powiedzieć, że powinien on dotyczyć tylko osób starszych. W praktyce jednak spotkałam osoby młode, u których udar pojawił się w konsekwencji np. przyczyn kardiologicznych. Zdarzyło mi się w mojej praktyce logopedycznej prowadzić dziewczynę, która udar mózgu przeszła jako dwuletnie dziecko. Objawem występującym u niej już jako u nastolatki był obniżony kącik ust i szereg innych nieprawidłowości rzutujących na jej mowę oraz postawę ciała.

Udar mózgu - przyczyny i objawy

Przyczyną udaru mózgu jest zatrzymanie dopływu krwi do mózgu. Priorytetowe jest tutaj jak najszybsze rozpoznanie udaru mózgu.
Do najczęstszych objawów udaru zalicza się :
1. Niewyraźna, bełkotliwa mowa.
2. Drętwienie kończyn po jednej stronie ciała
3. Ból głowy
4. Chwiejny krok, zaburzenia równowagi podczas chodzenia.

Możesz też zrobić szybki test, który pozwoli Ci rozpoznać czy jest to udar mózgu u Twoich najbliższych. Pamiętaj jednak, aby wykonać go maksymalnie szybko, aby móc jak najszybciej ratować mózg chorego i wezwać pierwszą pomoc.

Rozpoznanie i pierwsza pomoc

Poproś osobę, u której podejrzewasz, że jest coś nie w porządku, aby uśmiechnęła się do Ciebie. Jeśli osoba podczas wykonywania tego ćwiczenia podniesie tylko połowę swoich ust a druga połowa ust będzie nieruchoma- będzie to znak pierwszych nieprawidłowości.
Zapytaj osobę, u której podejrzewasz udar, o jej imię oraz nazwisko. Jeśli pojawi się bełkot, sposób wypowiedzi będzie niewyraźny, będzie to wskazywało na udar.
Jako trzecie, bardzo istotne zadanie, poproś aby osoba podniosła obie ręce do góry.
Jeśli tego nie wykona, jest to udar mózgu.
Nie podawaj nic do picia czy do jedzenia. Przygotuj też dokumentację medyczną oraz leki, przyjmowane przez chorego.

Powyższe objawy wymagają jak najszybszej interwencji lekarza, dlatego nie wahaj się ani chwili i wezwij pogotowie ratunkowe pod nr tel. 999 lub 112.

W szpitalu, osoba z udarem będzie poddana specjalistycznym badaniom: tomografii komputerowej (pozwoli stwierdzić, która część mózgu została uszkodzona)oraz badanie neurologiczne ( badanie odruchów, sprawności mięśni, reakcji oka na światło). Wszystko to pozwoli sprawdzić, które obszary zostały zniszczone. Po badaniach można wdrożyć specjalistyczne terapie.

Udar mózgu i jego następstwa

W wyniku uszkodzenia mózgu, powstaje afazja. Jest to zaburzenie polegające na utracie zdolności językowych, rozumienia, ekspresji mowy, do tego „dochodzą” trudności w rozpoznawaniu przedmiotów życia codziennego, zaburzenia rozumienia, znaczenia różnych słów.. Odpowiednio przygotowana terapia logopedyczna oraz współpraca z domem rodzinnym chorego ułatwia nabywanie utraconych zdolności i pozwala na zmniejszenie barier w codziennym porozumiewaniu się.

Pomoc logopedyczna i terapia osób po udarze mózgu

Jak wygląda terapia logopedyczna w gabinecie? W jaki sposób można choremu pomóc w domu? Czy są jakieś bezpłatne pomoce logopedyczne, aby skutecznie wspomagać naukę mowy w warunkach domowych?

Na te i inne pytania odpowiem Wam, zachęcając Was do mojego obszernego artykułu wraz z pomocami logopedycznymi w „Wiadomościach Bocheńskich”. Jest to kwartalnik społeczno-kulturalny stowarzyszenia bochniaków i miłośników ziemi bocheńskiej w wielkanocnym wydaniu świątecznym. Można go kupić w każdym bocheńskim kiosku (cena 5 zł) lub przeczytać tutaj.

Na prośbę wielu z Was, opracowałam też drugi bezpłatny zestaw ćwiczeń, przeznaczony dla osób dorosłych, po udarze mózgu, u których zdiagnozowano afazję. Powstały one dla Pani Broni, dla Pana Franciszka , oraz dla wszystkich tych osób, których nie mogłam przyjąć na terapię lub ją w dalszym ciągu kontynuować. Przepraszam Was za to…
Ćwiczenia te nie powstałyby tak łatwo, gdyby nie zdjęcia znakomitego fotografa i podróżnika, pana G. Biernata, który fotografię traktuje hobbystycznie, zbierając pomysły i szukając nowych inspiracji. Zdjęcia wykorzystane za jego zgodą przyczyniły się do realizacji nowych zadań dla osób dorosłych dotkniętych afazją.

Kliknij w pojedynczy obrazek, by zapisać go na swoim komputerze. Jeśli chcesz możesz go wydrukować. Aby pomoc posłużyła Ci na dłużej, zalaminuj kartkę lub użyj grubszego brystolu przy wydruku.

Zestaw nr 1. "Grzyb"

Pokaż pojedyncze zdjęcie i zadaj pytanie, jak poniżej. Jeśli chcesz, możesz zapytać o dodatkowe kwestie, np.:

– Gdzie rośnie ten grzyb?

– Czy grzyb ma nogę? – Pokaż ją. A gdzie Twoja noga?

– Gdzie grzyb ma blaszki?

Zestaw nr 2. "Zwierzęta"

Podobnie, jak w ćwiczeniu 1 – pokaż choremu zdjęcie i poproś by wskazał, w miarę możliwości udzielił odpowiedzi ustnej na zadawane pytania. Śmiało możesz rozszerzyć zestaw pytań.

Zapraszam do kontaktu!

Jeśli jesteś zainteresowany posiadaniem pełnego zestawu pomocy logopedycznych dedykowanych osobom po udarach, zmagających się z afazją – napisz lub zadzwoń. Chętnie zapoznam Cię z ofertą gabinetu.

Zestaw nr 3. "Ptaki"

W tym zestawie możliwości pytań do zdjęć jest już nieco więcej. Zadaj te proponowane przeze mnie i spróbuj dodatkowo wymyślić własne. Kreatywność przyda się obu stronom: prowadzącemu terapię, jak i choremu.

Przykładowe ćwiczenia dla osób z afazją

Zestaw prostych ćwiczeń dla osób z afazją, u których występowały trudności w zastosowaniu form gramatycznych na pewno przyda się do użytku domowego. Zaburzenia w użyciu form fleksyjnych, które widoczne są u chorych z uszkodzeniem mózgu , są niestety wynikiem rozchwianego systemu fleksyjnego lub mogą być powodem fonetycznych zniekształceń. O takim rozchwianym systemie świadczą przejawy niewłaściwej dystrybucji morfemów. Zapytacie… o czym ja tu pisze… co to te morfemy? Z greckiego, morphe, czyli inaczej kształt, forma. Może przyjmować różne postaci, ze względu na oboczności morfologiczne (alternacje), czyli np.:

morfem rdzenny – las :las-y, las-ów, leś: leś-ny, w lesi-e,
morfem gramatyczny praw-nik, praw-nicy, stoł-ek, stoł-k-a

Formy użyte niezgodnie z kontekstem przestają być wtedy prawidłowe i nie spełniają swoich funkcji w zakresie znaczeniowym. W wyniku tego tworzą się niezdarne wypowiedzi, które są całkowicie lub w części niezrozumiałe dla rodziny, znajomych czy przyjaciół.

Wiecie, co jest w tym najgorsze? Otóż to, że osoby z afazją, które mają świadomość trudności związanych z użyciem prawidłowych form gramatycznych wycofują się z sytuacji, gdzie trzeba mówić.
Często przeżywają lęk, stres, bywa, że z bezsilności już po prostu płaczą. Byłam kiedyś świadkiem, kiedy wnuczka dotąd dokuczała babci, robiąc podmuch powietrza śmigłem od samolotu, aż ta, „wkurzona” do granic możliwości (osoba nie mówiąca!) zawołała: „Weź to!
Wnuczka, wymusiła niejako mowę na babci co było dla wszystkim wielkim zaskoczeniem!
Mam nadzieję, że zbiór zaproponowanych ćwiczeń okaże się pomocny dla waszych najbliższych , czego Wam z serca życzę!

Zestaw nr 4. "Części ciała"

Pobierz i wydrukuj poniższe pomoce. Możesz wykorzystać umieszczone podpowiedzi do przeprowadzenia ćwiczeń z chorym, a możesz też zmodyfikować zadania pod możliwości ćwiczącego.
Kartkę możesz też pociąć na mniejsze elementy, by oddzielić od siebie poszczególne rysunki.