Preferencje wyboru ręki widać już „gołym okiem” u małych dzieci, około pierwszego roku życia. Wtedy to u maluszków pojawia się tak zwany gest wskazywania palcem. Do około trzeciego roku życia, wybór dominującej ręki powinien być już w sumie zakończony. Dlatego też przeprowadzam badanie dominującej ręki u dzieci dwuletnich.
Proces wyboru
Wybór dominującej ręki ma ogromny wpływ na przetwarzanie zadań językowych w lewej półkuli mózgu. Kiedy oburęczność przedłuża się – utrudnia to kształtowanie się funkcji poznawczych, procesów pamięci oraz uwagi, kształtowanie się emocji. Taka sytuacja jest bardzo niekorzystna dla powstawania niesprawności manualnej, wzrokowej i słuchowej.
Niestety u części dzieci, na przykład dzieci z autyzmem, coraz częściej obserwuje bardzo długie utrzymywanie się oburęczności. Im wcześniej pomożemy dziecku wybrać rękę dominującą, tym szybciej będą gotowe do samodzielnych wypowiedzi.
Oburęczność - wpływ na rozwój dziecka
Dzieci, które są oburęczne przejawiają szereg trudności:
- są nadaktywne ruchowo – to znaczy, że mają problemy z wykonywaniem ćwiczeń w jednym miejscu,
- mają kłopoty z zasypianiem,
- występują trudności w rozbieraniu i ubieraniu się, myciu zębów oraz rąk (sekwencyjne ruchy),
- występują trudności w rozumienie przekazów słuchowych w hałasie, problemy z zapamiętywaniem nowych słów,
- występuje opóźniony rozwój mowy,
- trudności z artykulacją wielu głosek,
- zabawy dziecka są na niższym poziomie, niż wskazywałby na to wiek dziecka, z przewagą zabaw manipulacyjnych, mała ilość zabaw z przyjmowaniem ról,
- dzieci mają bardzo krótki czas zainteresowania jedną zabawą.
W rezultacie oburęczność wpływa na efektywność uczenia się. Jeśli objawy utrzymują się w 4 roku życia ma to negatywny wpływ na rozwój intelektualny dziecka.
Co to jest lateralizacja?
Najłatwiej to określić jako skłonność do używania jednej ręki, ucha, nogi, oka do pełnienia różnych czynności.Za każdą określoną stronę odpowiada przeciwległa półkula mózgu. Ona to zawiadamia i steruje pracą całego ciała. Zarówno lateralizacja prawostronna jak i lewostronna jest normą.
Jeśli zmuszasz dziecko do zmiany dominującej ręki, może to mieć fatalne skutki rozwojowe. Mało tego, stronność jest uwarunkowana genetycznie, więc nigdy nie uda Ci się przestawić dziecka ostatecznie. Zapewne będzie ono posługiwało się obiema rękami równocześnie lub w bardzo przybliżonym stopniu. To nie jest jednak zjawiskiem pożądanym. Bardziej korzystna dla mózgu dziecka jest określona lateralizacja, np. prawostronna, lewostronna, skrzyżowana niż oburęczność.
napisz lub zadzwoń!
Umów się na badanie lateralizacji już dziś.
Rola mózgu
Tak to już jest, że mózg nie bez powodu dzieli się na funkcjonowanie lewej i prawej półkuli mózgu. Aby wszystko zadziałało, by wszystko funkcjonowało jak w szwajcarskim zegarku, jedna z półkul mózgowych musi być dominująca. Nie oznacza to, że druga półkula w tym czasie jest wykluczona. Ona również działa, przejmuje sprawności i zadania ale nieco inaczej, niż ta dominującą, która automatycznie staje się „szybsza”.
Aby mózg dziecka prawidłowo się rozwijał, któraś półkula musi dominować. Dziecko oburęczne, stymuluje cały czas obie półkule do pracy. Działając raz prawą, to znowu lewą ręką daje sygnał do mózgu, aby działać na „połowie mocy”.
Konsekwencje
W konsekwencji wszystko to rzutuje na procesy pamięci, nauki czytania, pisania:
- dziecko odwraca kierunek w przestrzeni podczas rysowania, kreślenia znaków,
- ma trudności z koncentracją wzrokową,
- przejawia niechęć do rysowania, kolorowania,
- przejawia niechęć do wykonywania ćwiczeń, zabawa manualnych,
- myli literki,
- pomija znaki,
- ma kłopot z utrzymaniem w ręce łyżki, widelca oraz narzędzi pisarskich :ołówek, kredki, pędzelek,
- ma kłopot z prawidłowym posługiwaniem się nożyczkami,
- pojawiają się zaburzenia słuchu fonemowego,
- niepłynność mowy,
- wady wymowy,
- dziecko jest bardziej skłonne do negatywnych emocji,
- pojawia się nadpobudliwość,
- trudność z rozumieniem treści werbalnych,
- trudność zrozumienia poleceń, które są złożone,
- kłopoty ze zrozumieniem sekwencji słuchowych,
- kłopoty z sekwencją kroków oraz ruchu,
- trudności z naśladowaniem złożonych czynności.
Badanie dominującej ręki
Badanie lateralizacji, jak już wcześniej wspomniałam, przeprowadza się w okolicach 2 – 3 roku życia. W tym czasie bowiem można zaobserwować wyraźne preferencje w wyborze dominacji strony. Jeśli widzisz, droga matko/ ojcze problem z wyborem ręki u Twojego dziecka lub zauważysz preferencje lateralizacji skrzyżowanej (gdy wybiera przeciwne strony ciała, typu lewe oko, prawa ręka), możesz wspierać go stosując trening dominującej strony. Najlepszym efektem będzie spontaniczna, ale i też ukierunkowana pod okiem logopedy – zabawa. W każdej, codziennej czynności możesz przemycać nawet najtrudniejsze ćwiczenia.
Ćwiczenia wspomagające
Poniżej prezentuję, w jaki sposób można za pomocą zabawy usprawniać działanie motoryki małej, stymulując rączki dziecka do precyzyjnego działania – w tym wypadku nakładania makaronu typu rurka na spaghetti wbite w brzoskwinię.
Sprawdź, jak poradzi sobie z takim wyzwaniem Twoje dziecko. Czy makaronowe wieże opanują Wasz dom lub ogród?
Podaj dalej!
Jeśli spodobał Ci się ten artykuł, będzie mi bardzo miło za udostępnienie go dalej!